期货市场 vốn là một thị trường phái sinh cho phép các nhà đầu tư mua và bán các hợp đồng cho hàng hóa, cổ phiếu, chỉ số, v.v. trong tương lai. Cho đến nay, kỳ hạn giao dịch phổ biến nhất trên thị trường chứng khoán Việt Nam (TTCKVN) là hợp đồng tương lai chỉ số (VN30F1M). Qua bài viết này, chúng ta sẽ cùng đàm luận về khái niệm, đặc điểm, cách thức giao dịch, lợi ích, rủi ro của việc giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số.

Hợp đồng tương lai chỉ số là gì?

Hợp đồng tương lai chỉ số (Index Future Contract) là một loại hợp đồng phái sinh, trong đó bên mua và bên bán thỏa thuận mua hoặc bán một lượng nhất định hợp đồng tương lai chỉ số vào một thời điểm đã định trước trong tương lai với một mức giá đã được xác định (giá <= mã hóa) tại thời điểm giao dịch hợp đồng.

Nói một cách đơn giản hơn thì:

• Bên mua (long): Cam kết mua một lượng nhất định hợp đồng tương lai chỉ số với giá đã định vào một thời điểm trong tương lai.
• Bên bán (short): Cam kết bán một lượng nhất định hợp đồng tương lai chỉ số với giá đã định vào một thời điểm trong tương lai.

Đặc điểm của hợp đồng tương lai chỉ số VN30F1M

• Biểu tượng giao dịch: VN30F1M
• Ngày giao dịch: Thứ 2-Thứ 6
• Đơn vị giao dịch: 1 hợp đồng = 100 chỉ số VN30
• Bước giá: 0,1 điểm chỉ số
• Kích thước hợp đồng: 3.300.000.000 VNĐ
• Giá trị giao dịch tối thiểu: 1 hợp đồng = 3.300.000 đồng
• Thanh toán bù trừ: Hàng ngày

Cách thức giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số VN30F1M

Bước 1: Mở tài khoản giao dịch

Để giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số VN30F1M, nhà đầu tư cần mở tài khoản giao dịch tại một công ty chứng khoán đã được UBCKNN cấp phép.

Bước 2: Nạp tiền vào tài khoản

Nhà đầu tư cần nạp tiền vào tài khoản giao dịch để có thể mua hợp đồng tương lai chỉ số. Mức nạp tiền phụ thuộc vào chiến lược giao dịch của nhà đầu tư.

Bước 3: Đặt lệnh giao dịch

Trên giao diện giao dịch, nhà đầu tư thực hiện các bước sau:

• Chọn loại lệnh giao dịch (mua/bán)
• Chọn mã hợp đồng tương lai VN30F1M
• Nhập số lượng hợp đồng muốn giao dịch
• Nhập giá muốn giao dịch
• Kiểm tra thông tin lệnh
• Đặt lệnh

Bước 4: Quản lý lệnh giao dịch

Sau khi đặt lệnh, nhà đầu tư cần theo dõi diễn biến của lệnh giao dịch và thực hiện các hành động quản lý lệnh nếu cần thiết, chẳng hạn như chốt lời, cắt lỗ, sửa lệnh.

Lợi ích và rủi ro của việc giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số

Lợi ích:

• Phản ánh biến động của thị trường: Hợp đồng tương lai chỉ số phản ánh biến động của chỉ số cơ sở (VN30), cho phép nhà đầu tư đầu cơ vào biến động của thị trường.
• Tính thanh khoản cao: Thị trường hợp đồng tương lai chỉ số VN30F1M rất thanh khoản, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư giao dịch nhanh chóng và dễ dàng.
• Vay ký quỹ: Nhà đầu tư có thể sử dụng đòn bẩy tài chính (vay ký quỹ) để tăng khả năng sinh lời của mình. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đòn bẩy tài chính cũng có thể làm tăng rủi ro thua lỗ.
• Linh hoạt: Nhà đầu tư có thể giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số cả dài hạn và ngắn hạn, tùy thuộc vào chiến lược giao dịch của mình.

Rủi ro:

• Rủi ro biến động thị trường: Giá của hợp đồng tương lai chỉ số phụ thuộc vào biến động của chỉ số cơ sở (VN30). Nếu chỉ số cơ sở biến động bất lợi, nhà đầu tư có thể bị thua lỗ.
• Rủi ro thanh khoản: Có thể có những thời điểm thị trường kém thanh khoản, khó mua hoặc bán hợp đồng tương lai chỉ số theo giá mong muốn.
• Rủi ro đòn bẩy tài chính: Sử dụng đòn bẩy tài chính có thể làm tăng khả năng sinh lời, nhưng cũng có thể làm tăng rủi ro thua lỗ. Nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng mức đòn bẩy tài chính phù hợp với khả năng chịu rủi ro của mình.
• Rủi ro margin call: Khi giá của hợp đồng tương lai chỉ số biến động bất lợi, công ty chứng khoán có thể yêu cầu nhà đầu tư thêm tiền vào tài khoản ký quỹ (margin call). Nếu nhà đầu tư không đáp ứng được margin call, công ty chứng khoán sẽ có quyền bán hợp đồng tương lai chỉ số của nhà đầu tư để thu hồi nợ.

Kết luận

Hợp đồng tương lai chỉ số là một công cụ đầu tư hấp dẫn với nhiều lợi ích. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần nhận thức được những rủi ro liên quan. Trước khi tham gia giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số, nhà đầu tư cần hiểu rõ bản chất của loại hợp đồng này, đặc điểm, cách thức giao dịch, lợi ích và rủi ro.